تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست؟

آگاهی از تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس می‌تواند نقش موثری در شکل‌گیری شخصیت هر فرد داشته باشد. به همین دلیل است که این روزها تمامی روانشناسان و روانپزشکان سعی می‌کنند با تشریح تفاوت بین اعتماد به نفس، عزت نفس و تقویت آن‌ها به درمان اختلالات شخصیتی بیماران کمک کنند.

مفهوم عزت نفس:
عزت نفس یعنی من توانمند و ارزشمند هستم و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق را دارم. به علاوه تمام موجودات و انسان ها نیز ارزشمند هستند و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق را دارند.
وقتی عزت نفس سالمی دارید یعنی به اندازه کافی از دستاوردها و توانایی های خود آگاهی دارید، از آنچه هستید خوشحالید و خودتان را دوست دارید. به همین دلیل هم احساسات خود را به راحتی بیان می کنید، خودتان را سرزنش نمی کنید و برای خودتان اهمیت و ارزش قائل هستید.

اعتماد به نفس:
در حالت کلی تصویر ذهنی مثبتی که شما نسبت به توانایی انجام کار و داشتن مهارت در انجام کارهای خودتان دارید، اعتماد به نفس نامیده می‌شود.
بنابر اعتقاد آلبرت بندورا داشتن اعتماد به نفس بالا یا پایین در حالت کلی بی‌معنی است. چرا که به گفته‌ او اعتماد به نفس باید در زمینه های مختلفی مورد سنجش قرار گیرد.

به عنوان مثال:
 من اعتماد به نفس بالایی در سخنرانی برای جمع دارم.
من در نوشتن نامه‌های اداری اعتماد به نفس خوبی دارم.
اعتماد به نفس من در یادگیری الکترونیکی بالا است.
بنابراین بهتر است همیشه جملات خود را به شکل “اعتماد به نفس من در فلان کار بالا یا پایین است” بیان کنید. زیرا در این صورت از بار منفی جملات کاسته می‌شود و حس خوبی نسبت به خودتان خواهید داشت.
آیا داشتن عزت نفس به معنای مغرور بودن است؟
وقتی شما عزت نفس بالایی دارید به این معنی است که خودتان را ارزشمند دانسته، به توانایی هایتان باور دارید و خود را مستحق رسیدن به خوشبختی و موفقیت می دانید. بنابراین داشتن عزت نفس به هیچ وجه به معنای مغرور بودن نیست.
در صورتی که شما مغرور باشید، همواره تلاش می کنید که خود را به دیگران ثابت کرده و برتری خود را به آن ها نشان دهید. حتی این حس مغرور بودن ممکن است گاهی باعث شود که درصدد تخریب دیگران رفتار کنید. دلیل این واکنش این است که در حقیقت شما از درون تهی هستید و خود را ارزشمند نمی دانید. داشتن غرور و تعصب بی‌جا می‌تواند در ایجاد تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس نیز تاثیرگذار باشد.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست؟
با توجه به تعاریفی که از اعتماد به نفس و عزت نفس تا به اینجای کار ارائه شد. می‌توان به این نتیجه رسید که اعتماد به نفس در واقع یکی از عناصر سازنده عزت نفس است. بنابراین می‌توان گفت داشتن عزت نفس و اعتماد به نفس مکمل یکدیگر هستند.
اکنون که با تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس آشنا شدید. جالب است بدانید که اعتماد به نفس در دو حالت می‌تواند منجر به افزایش عزت نفس شود:
در صورتی که اعتماد به نفس در زمینه ارزش فردی سنجیده شود:
برای مثال در صورتی که شما برقراری ارتباط با دیگران را توانمندی ارزشمندی بدانید، در این صورت افزایش اعتماد به نفس شما در برقراری ارتباط با دیگران سبب افزایش عزت نفس شما نیز می شود.
در صورتی که اعتماد به نفس با احساس ارزشمندی و شایستگی همراه شود، در این صورت شما از عزت نفس سالم و بالایی نیز برخوردار خواهید شد.
مسئله اینجاست که اگر شما به توانمندی‌های خود باور داشته باشید اما احساس ارزشمندی نکنید، در این صورت توانایی ها و مهارت های خود را تنها در راه دفاع از ارزش های خودتان به کار خواهید گرفت. از این رو استفاده از توانمندی‌ها در راه رشد و پیشرفت شما بلا استفاده باقی می‌ماند.
به عبارت دیگر عزت نفس در تمام جنبه های ذهنی و واقعی زندگی وجود دارد. زیرا عزت نفس پایه احساسات قوی است که می‌تواند تعیین کننده تفکر منطقی، نوع احساسات و طرز رفتار شما باشد.
عزت نفس در حقیقت به معنای ارزیابی احساس ارزشمندی و توانایی‌های فردی است که از تجربه های مثبت و سازنده زندگی نشات می گیرد. اگر شما عزت نفس بالایی داشته باشید خصوصیاتی مانند انعطاف پذیری، جسارت، توجه کردن به انتقادهای سازنده، دوست داشتن خود، دوری کردن از دستاویزهایی مانند مواد مخدر و الکل، دوری کردن از رفتارهای پر خطر، احترام گذاشتن به خود و دیگران را نیز در رفتار و باور خود نشان می دهید.
در مقابل اعتماد به نفس به معنی باور داشتن به توانایی های خودتان در یک مورد خاص است. که نتیجه آن انجام موفقیت آمیز یک کار یا عملکرد موفق در رویارویی با چالش خاصی است که در زندگی برایتان ایجاد می‌شود. اگر شما اعتماد به نفس بالایی داشته باشید خصوصیاتی مانند پذیرش و رویارویی مشتاقانه با چالش های زندگی، مسئولیت پذیری و پذیرش فرصت های جدید را در رفتار خود نشان می دهید.

هسته اصلی عزت نفس، ارزشمندی‌ و هسته اصلی اعتماد‌به‌نفس، توانمندی

منبع : 
رنی اسمیت ، اس . عزت نفس به زبان ساده . ترجمه : اکبر عباسی . ( 1402) .تهران : نشر نسل نو اندیش.
بورتون ، کیت . اعتماد به نفس به زبان ساده . ترجمه : مهدی قراچه داغی . ( 13989) . تهران : نشر نسل نو اندیش.